KADINLARDA HAYAT KURTARAN TESTLER

Kendine önem vermek, kendini emniyete almak, düzenli tarama ve kontrol, sevdiklerimiz ve kendimiz için yapacaginiz en önemli sey… Birçogumuz vücudundan gelen sinyalleri dikkate almayarak duymazliktan geliyor. Oysa alinan bir küçük önlem ve uzman önerilerine kulak vermek, birçok hastaligin daha baslamadan fark edilmesini sagliyor. Kadinlarda çok sik görülen meme, rahim ve rahim agzi kanserlerinde ise erken teshis ile yüksek oranda iyilesme saglanabiliyor. Tüm hastaliklarin basariyla tedavi edilebilmesi için erken taninin sart oldugunu söyleyen Liv Hospital Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Doç. Dr. Alper Karalök kadilarin genç kizliktan itibaren gereken hayat kurtaran testler hakkinda bilgi verdi.

MAMOGRAFI

Kadinlarda kansere bagli ölüm nedenleri arasinda meme kanseri birinci sirada yer aliyor. Mamografi taramasi sayesinde kötü huylu tümör henüz birkaç milimetre çapindayken tespit edilebiliyor. Ilerleyen yas, genetik faktörler, erken yasta adet görmek, geç yasta menopoza girmek, özellikle menopoz sonrasi kilo alimi, sebzeden fakir yagdan zengin beslenme tarzini benimsemek, ilk dogumu 30 yasin üzerinde yapmak, uzun süreli östrojen tedavisi görmek, sigara tüketmek ve düzenli alkol almak meme kanseri riskini artiriyor.40 yasindan sonra yilda bir veya iki yilda bir mamografi çektirmek gerekiyor. Ancak anne ve kiz kardes gibi birinci derecede akrabalarda meme kanserine yakalanan varsa 30’lu yaslarda en azindan bir mamografi taramasi yaptirarak saklamak gerekir.

Kimler risk altinda?

-Ailesinde (anne veya baba tarafinda) meme kanserine yakalanmis akrabalari olmak

-Akrabalik derecesi ne kadar yakin ve meme kanserli akraba sayisi ne kadar fazlaysa risk o kadar yükselir.

-Daha önce meme kanserine yakalanmis olmak

-Adet baslama yasinin erken, menopoz yasinin geç olmasi

-Hiç dogum yapmamis olmak

-Fazla kilo ve hareketsiz yasam

ULTRASON - RAHIM TARAMASI

Her yil düzenli jinekolojik muayene yaptirilmasi gerekir. Muayenenin bir parçasi olan ultrasonografide rahim ve yumurtaliklar ayrintili olarak incelenebilir. Rahim veya yumurtaliklarda kanser açisindan süpheli bir kitle tespit edilmesi halinde ileri incelemeler yapilir. Özellikle kist veya miyom olusumuna yatkin bünyelerin, vajinal ultrason muayenesi yaptirmasi gerekir. Böylece iç organlar çok daha net bir sekilde izlenebilir. Sikayetiniz olsun ya da olmasin yilda bir kez jinekolojik muayene ile birlikte ultrason muayenesi yaptirmalisiniz.

PAP SMEAR TESTI

Kadinlar arasinda en sik görülen ikinci kanser türü olan rahim agzi kanseri nedeniyle dünyada her iki dakikada bir kadin yasamini yitiriyor. Human Papilloma Virüsü (HPV) ise rahim agzi kanseri olusumunda önemli bir risk faktörüdür. Rahim agzi kanseri, Pap Smear tarama testiyle klinik belirti vermeyen hücresel degisimlerin oldugu dönemde dahi tespit edilebiliyor. Bu sayede kanser öncesi dönemde tedavi olanagi doguyor ve sadece rahim agzindaki sorunlu bölgeyi çikarmak yeterli geliyor. 21-65 yas arasi tüm kadinlar düzenli olarak Pap Smear testi yaptirmalidir. Risk faktörü tasiyorsaniz veya test sonucunda sorunlu hücreler görülmüsse testin alti ayda bir tekrarlanmasi öneriliyor.

Kimler risk altinda?

-Tarama yaptirmayan kadinlar

-HPV asisi yaptirmayan kadinlar

-Uzun süreli HPV enfeksiyonu tasiyanlar

-Riskli cinsel partner

-Sigara kullanimi

-Kötü genital hijyen

-Bagisiklik sistemi bozukluklari

HPV TESTIYLE RAHIM AGZI KANSERINDEN KORUNUN

Rahim agzi kanseri, cinsel yolla bulasan bir virüs (HPV-Human papillomavirus) nedeniyle meydana geliyor. Erken dönemdeki rahim agzi kanseri hiç belirti vermeyebiliyor. Dolayisi ile düzenli araliklarla kontrollerden geçmek hayati önemi tasiyor. Rahim agzi kanserine dönüsebilecek kanser öncüsü durumlar çok erken dönemde yakalanip tedavi edilebiliyor. Bunun için kullanilan testler, rahim agzi hücrelerin incelendigi pap-smear ve HPV-DNA testi. Pap-smear testinin 21 yasindan itibaren, HPV-DNA testinin ise 30 yasindan itibaren yapilmasi öneriliyor.

Kimler risk altinda?

-Tarama yaptirmayan kadinlar

-HPV asisi yaptirmayan kadinlar

-Uzun süreli HPV enfeksiyonu tasiyanlar

-Riskli cinsel partner

-Sigara kullanimi

-Kötü genital hijyen

-Bagisiklik sistemi bozukluklari

KEMIK YOGUNLUGU ÖLÇÜMÜ

Hangi kadin ileri yasta saglam, esnek, güçlü kemikler ve güzel bir postüre sahip olmak istemez? Özellikle menopoz sonrasinda ortaya çikan ve sinsice ilerleyen kemik erimesi sonucu olusan boy kisalmasi, kamburluk, ani kemik kirilmalarina karsi koymak mümkün. 50 yasindan sonra veya erken menopoza girince yapilmasi gereken kemik yogunlugu ölçüm testi ile osteoporoz erken dönemde tespit edilebiliyor. Üstelik test 15-20 dakika gibi kisa bir sürede ve agrisiz olarak yapiliyor. Özellikle ileri yaslardaki kadinlarda görülen kemik erimesi kadin sagligini tehdit eden en önemli sorunlardan. Tüm bu sonuçlar göz önüne alindiginda özellikle kadinlarin kemik erimesi riskine karsi önlem almasi sart! Özellikle ailesinde kemik erimesi olanlarin çok dikkatli olmasi gerekiyor. Çünkü tedavi edilmeyen osteoporoz hastalarinda kirik görülme riski artiyor.Halk arasinda kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz; görülme riskiniz varsa; kemik yogunlugu ölçüm testiyle daha kirik olusmadan hastaliga karsi önlem alinabiliyor. Özellikle menopoza giren tüm kadinlara yapilmasi gereken kemik yogunlugu ölçümü testi osteoporoz önleme ve tedavi takibi için de büyük önem tasiyor. 15-20 dakika gibi kisa sürede ve agrisiz yapilan testle, kemik yogunlugu ölçülüyor. Test tedavi süresince kemik yogunlugunun belgelendirmek için de kullaniliyor.

Kimler risk altinda?

-Yaslilar: Bagirsak kalsiyum emiliminin azalmasi

-Genetik faktörler: Ailede osteoporotik kirik hikayesi olmasi, beyaz irk, ince ve solgun derili olmak, zayif olmak

-Hormonlar: Erken menopoz

-Beslenme: Düsük kalsiyum ve düsük D vitamini alanlar

-Yasam sekli: Hareketsiz yasam, sigara ve alkol kullanimi, fazla kahve tüketimi, günes isigindan faydalanmama

-Bazi ilaçlar ve hastaliklar: Kortizon kullanimi, bazi mide ilaçlari ve yüksek doz tiroid hormonu, seker hastaligi, romatizmal hastaliklar, iltihapli bagirsak hastaligi ve tiroid bezinin fazla çalismasi