TISNA ALIAGA'NIN TARIHINE ISIK TUTACAK

Aliaga’nin Uzunhasanlar Mahallesi sinirlari içerisinde yer alan ve kisa bir süre önce tüm arkeoloji dünyasinin ilgisini üzerine çekmeyi basaran Tisna Antik Kenti’nin gün yüzüne çikartilmasi için yapilan arkeolojik yüzey arastirmalari periyodik olarak sürdürülüyor. Milattan Önce 4. Yüzyilda kendi adina para bastirdigi bilinen Tisna Antik Kenti,bilimsel verilerle yapilan arkeolojik yüzey arastirmalari sayesinde hem bölgenin hem de Aliaga’nin 8 bin 500 yillik tarihine isik tutacak.

Uzunhasanlar Mahallesi’nde dogu-bati uzantili volkanik püskürtülerle kapli yüksekçe bir kütle üzerine kurulu olan Tisna, oldukça verimli bir arazi tarafindan çevreleniyor. Günümüzde Kocakale Tepe ve Sarikale Tepe olarak adlandirilan söz konusu yüksek alan güneyde Uzunhasanlar ve Çitak, güneydoguda Karakuzu, güneybatida ise Güzelhisar Mahalleleri ile çevrili. Kentin hemen kuzeyinden Güzelhisar Çayi geçiyor. Güzelhisar Çayi günümüzde Kocakale Tepe’nin hemen kuzeydogusunda yer alan Güzelhisar Barajini besliyor. Kentin kuzeyinden hafif bir meyille kuzeybati yönüne dönen akarsu Aliaga kent merkezinin kuzeyinde Myrina Antik Kenti önlerinden deniz ile bütünlesiyor.

Günümüzde Güzelhisar (Kocaçay) Çayi olarak anilan ve eski çaglarda kent ile ayni isimle (Titnaios/Pythikos) adlandirilan akarsu, Tisna Antik Kenti’nin sinirlari içerisinde yer aliyor. Tisna Antik Kenti’nin bu noktaya kurulmus olmasinin en önemli sebeplerinden birisi de Güzelhisar Çayinin etrafinda verimli ovalarin bulunmasidir. Eteklerinde verimli ve her daim tarima elverisli topraklari bulunan kent, kuzeydogudan Yunt (Aspordenos) ve güneyden Dumanli Dag (Sardene) ile çevrilidir. Kentin sinirlari içerisinde yer alan ve bölgeyi besleyen bir diger akarsu ise Sirçe Deresidir.

Kente dair ilk yazili bilgiler 1860’li yillarda yörede gezen Fransiz seyyah Guichon’dan gelirken son dönemlerde yapilan arastirmalar Aiol Kentlerinden biri olan Tisna Antik Kenti’nin erken demir çagdan Bizans dönemine kadar kesintisiz bir iskan alani olarak kullanildigini gösteriyor. Bir kent adi olarak Tisna’nin ne anlama geldigine dair herhangi bir görüs bulunmuyor. Bununla beraber, son derece ilgi çekici bir biçimde Tisna ismiyle oldukça benzer “Tišna” ifadesi, Hitit metinlerinde lokalizasyonu belli olmayan bir dag adi olarak yer aliyor.

Bölge tarihi ile ilgili birçok bilinmeyeni içerisinde saklayan Tisna Antik Kenti’nde arkeolojik yüzey arastirmalari ilk kez 2018 yilinda Kültür ve Turizm Bakanligi’nin izinleri ve Aliaga Belediyesi’nin destekleriyle basladi. Arastirmalar, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü ögretim üyesi Dr. Emre Erdan Baskanligindafarkli üniversitelerden genis katilimli bir akademik heyet tarafindan yürütülüyor. Arkeolojik yüzey arastirmalariyla elde edilen bilimsel veriler akademi ve arkeoloji dünyasina bölge hakkinda önemli bilgiler sunacak.